Απολαμβάνουμε στο πρωϊνό μας ξεροψημένες φέτες τοστ με βούτυρο και μέλι με επιφωνήματα γευστικής ικανοποίησης. Όταν επιθυμήσουμε ελληνικό παραδοσιακό γλυκό πιθανότητα θα καταλήξουμε σε λουκουμάδες καλυμμένους με μέλι. Και μην ξεχνάμε τα μελομακάρονα και τις δίπλες που σηματοδοτούν τα Χριστούγεννα.
Όλοι γνωρίζουμε ότι οι μέλισσες παράγουν το μέλι, αλλά πολύ λίγοι από μας γνωρίζουμε ότι το προορίζουν για να τραφούν αυτές και οι προνύμφες και τα παιδιά τους!
Αφού λοιπόν τους παίρνουμε το μέλι τους, τουλάχιστον ας γνωρίσουμε πως το παράγουν βήμα βήμα.
Οι εργάτριες μέλισσες συλλέγουν το νέκταρ
Οι εργάτριες μέλισσες είναι υπεύθυνες για τη συλλογή και την παραγωγή της τροφής. Αυτές είναι οι ενήλικες τροφοσυλλέκτριες μέλισσες. Αυτό είναι χαρακτηριστικό του DNA τους ίσως επειδή το καλοκαίρι ζουν μόλις 6 εβδομάδες.
Κατά τη διάρκεια της ζωής της, μια μέλισσα παράγει μόνο μια μικρή ποσότητα μελιού, αλλά μπορεί να επισκεφθεί έως και 5.000 άνθη σε μια μέρα. Τους αρέσει επίσης να επισκέπτονται το ίδιο είδος λουλουδιού όταν ταξιδεύουν. Αυτό είναι γνωστό ως πιστότητα λουλουδιών και βελτιώνει την επικονίαση των καλλιεργειών. Οι μέλισσες δεν παράγουν μέλι με γύρη αλλά την συγκεντρώνουν γιατί είναι μια βασική πηγή πρωτεΐνης για την ανάπτυξη των νεογνών ή των νέων.
Οι μελισσοκόμοι τοποθετούν περιστασιακά κυψέλες σε εκτεταμένα πεδία μιας μόνο πηγής νέκταρ, όπως το άνθος πορτοκαλιού. Έτσι παράγονται διαφορετικές ποικιλίες και γεύσεις μελιού. Οι κτηνοτρόφοι, ως επί το πλείστον, επικεντρώνονται σε μία μόνο πηγή νέκταρ.
Μεταφορά του νέκταρ στις κυψέλες
Οι τροφοσυλλέκτριες μέλισσες έχουν ένα μοναδικό όργανο στην κοιλιά τους, λίγο πριν από το κανονικό στομάχι τους. Αυτό το δεύτερο στομάχι είναι γνωστό ως στομάχι μελιού και χρησιμοποιείται για τη μεταφορά νέκταρ.
Απορροφά το νέκταρ που υπάρχει στα άνθη χρησιμοποιώντας την προβοσκίδα που διαμορφώνει σαν μικροσκοπικό σωλήνα. Οι γεύσεις του νέκταρ επηρεάζουν τη γεύση του τελικού μελιού.
Το νέκταρ συνδυάζεται με ένζυμα που παράγονται από συγκεκριμένους αδένες στο στόμα της μέλισσας ή στο στομάχι μελιού. Οι σύνθετοι υδατάνθρακες του ακατέργαστου νέκταρ αρχίζουν να υποβαθμίζονται. Αυτή είναι η αρχή της διαδικασίας αντιστροφής.
Όταν τελειώσει η σοδειά της, θα επιστρέψει στην κυψέλη και θα περάσει το προβάδισμά της σε μια μέλισσα.
Παραγωγή μελιού εντός της κυψέλης
Οι οικόσιτες μέλισσες που δεν είναι αρκετά μεγάλες για να χορτονομήσουν τρέφονται με νέκταρ από τις τροφοσυλλέκτριες. Περισσότερα ένζυμα προστίθενται στο νέκταρ όταν μεταφέρεται από μέλισσα σε εργάτριες στην κυψέλη.
Χρησιμοποιούν τις γλώσσες τους για να χειριστούν το υγρό νέκταρ, προσθέτοντας ένα ένζυμο που ονομάζεται-ιμβερτάση. Το Ph και η χημική σύνθεση του νέκταρ αλλάζουν καθώς εξελίσσεται η διαδικασία. Μαζί με το σάλιο, προστίθεται οξειδάση γλυκόζης (άλλο ένζυμο).
Τα μόρια σακχάρου αρχίζουν να αλλάζουν σχήμα, με αποτέλεσμα το σχηματισμό γλυκονικού οξέος και υπεροξειδίου του υδρογόνου. Αυτά είναι υπεύθυνα για τα όξινα και αντιβακτηριακά αποτελέσματα του μελιού.
Είναι πλέον καιρός να ξεκινήσει η διαδικασία αφυδάτωσης. Το πλεόνασμα νερού στο νέκταρ των φυτών πρέπει να εξαλειφθεί.
Αφυδάτωση και Ωρίμανση
Οι οικόσιτες μέλισσες εκκρίνουν σταγόνες νέκταρ που αρχίζει να ωριμάζει όπως τα μικρά παιδια που φυσούν σαπουνόφουσκες Η υγρασία αρχίζει να μειώνεται όταν εκτίθεται στον ζεστό, ξηρό αέρα μέσα στην κυψέλη.
Το νέκταρ σε αυτή τη φάση αποτίθεται σε σταγονίδια και να μετακινείται πολλές φορές, ενώ παράλληλα οι μέλισσες φτερουγίζουν για να ενισχύσουν τη ροή του αέρα μέσα στην κυψέλη. Αυτό βοηθά στη μείωση της περιεκτικότητας σε νερό του νέκταρ.
Ο μετασχηματισμός ολοκληρώνεται όταν η περιεκτικότητα σε υγρασία του μελιού έχει μειωθεί από περίπου 80% σε 20%.
Αποθήκευση
Η αποθηκευμένη τροφή διατηρείται σε κηρήθρες μέχρι να χρειαστεί. Για να διατηρηθεί το μέλι καθαρό και ασφαλές, κάθε κύτταρο κηρήθρας καλύπτεται με κερί μέλισσας.
Κάθε αποικία μελισσών έχει εκατοντάδες κύτταρα σε σχήμα εξάγωνου. Αυτό το αποθηκευμένο μέλι θα κρατήσει την αποικία ζωντανή κατά τη διάρκεια των μακρών χειμερινών μηνών.
Επίλογος
Τώρα πλέον γνωρίζετε πως αυτές οι πολυάριθμες εργάτριες με τις κίτρινες στολές εργάζονται ακατάπαυστα επί έξι μήνες για να απολαμβάνουμε εμείς αυτό το θεϊκό νέκταρ με την απαράμιλλη γεύση αλλά και τις πολύτιμες διατροφικές και θεραπευτικές ιδιότητες.
